Bibliotheek aan de Vliet in Leidschendam-Voorburg heeft al tijden te kampen met teruglopende bezoekersaantallen en dat heeft niets te maken met de coronacrisis. Het toont aan dat er niet voldoende gekeken is naar de evolutie en de behoefte van de wereld buiten de bibliotheek.

Kritische geluiden van inwoners aan bieb en gemeente
In november 2019 werd door het college van Leidschendam-Voorburg de beslissing genomen om de bibliotheek van een traditioneel uitleenhuis te transformeren naar een ontmoetings- en belevingsplek. Begin 2020 werd er in het Raadhuis van Leidschendam-Voorburg gesproken over de invulling van de bibliotheek van de toekomst. Er stonden een aantal onderwerpen centraal, waaronder de participatie, de locatie en de functie die de bibliotheek heeft in een wijk. Opvallend was dat de inwoners kritisch waren op zowel de bibliotheek als op de gemeente. Tijdens de bijeenkomst werden verschillende ideeën gedeeld die de aanwezigheid en functie van de bibliotheek waardevoller kunnen maken.

Verschillende ideeën borrelen op
Er zijn verschillende ideeën op tafel gekomen tijdens verschillende onderzoeken en bijeenkomsten. Er kwam een voorstel om het filiaal aan de Fluitpolderplein te sluiten, maar niet iedereen was het daarmee eens. Er werd een petitie gestart waarmee 1.000 handtekeningen opgehaald werden. GBLV/Gemeentebelangen had in november 2020 een voorstel om al deze dossiers in één keer van tafel te vegen en stelde voor om een nieuw pand te bouwen in het Groot Zijdepark om het theater en de bieb daar in samen te voegen. D66 diende deze week een voorstel in om een out-of-the-box denkrichting aan te houden voor de bibliotheek van de toekomst.

Maar wat moeten we dan out-of-the-box denken?
Wij namen alle ideeën als basis om zelf ook eens na te denken over hoe de bibliotheek er uit kan zien. De bibliotheek enkel als instituut om een boekje te lenen of de plek om alleen even op internet te gaan is niet meer van deze tijd. Als we out-of-the-box gaan denken dan kan een bibliotheek van de toekomst enkel succes hebben als je gaat kijken waar de inwoners behoefte aan hebben. Daarnaast kan je een behoefte ook creëren. En laten we eerlijk zijn. We weten door alle vormen van big data en eigen onderzoeken door de gemeente al lang wat de wensen en behoeften zijn. Het is alleen vaak fijn als uit de participatie van bewoners dezelfde data naar boven komt.

Huiskamergevoel
D66 spreekt in zijn voorstel over een huiskamergevoel. Dat is één van de voorstellen die ook als idee werd ingediend in de bijeenkomst begin 2020. En het komt natuurlijk niet helemaal uit de lucht vallen, want ook in het Berenschotrapport van 2016 werd dit al genoemd. Maak van de bibliotheek een plek die minder tafeltje stoeltje is, maar maak hem huisje, boompje, beestje. Boots die huiskamer ook echt na. Ga daarbij ook emoties laden. Denk aan thema’s als vakantie of vrije tijd. Iets waar inwoners zich in kunnen herkennen. Want, wanneer lees je graag een boek? Op vakantie of onder de parasol bij de caravan. Dat soort momenten kun je creëren met thema’s in een ruimte van de Bieb.

Stap af van de stiltecoupé
Stap absoluut af van de stiltecoupé. Richt hier een ruimte voor in, maar laat mensen vooral zichzelf zijn. Laat ze de sfeer, boeken en beleving consumeren zoals zij dat willen. Dan krijg je een bibliotheek zonder het vingertje zodra je binnenkomt. Dat maakt het ook gelijk een stuk minder stoffig en dus ook laagdrempeliger om binnen te stappen.

Cultuur kunt proeven, beleven en verbinden
Het integreren van een theater zoals GBLV het schetste kan best een interessant idee zijn. Mensen die naar een voorstelling gaan zijn misschien ook juist wel de mensen die sneller een boek lezen. Kunst, cultuur en theater gaan prima samen. Het idee van Veur en Aan de Vliet is al eens geopperd. Maat wat als we het nou eens precies omdraaien. Wat als de mensen van de bieb met hun expertise onder de arm naar de mensen toe gaan? Ga activiteiten en workshops organiseren voor een breed publiek. Ga naar scholen, naar theaters en dansscholen. Breng de bieb naar de mensen toe. En als het dan toch in een gebouw samen moet… Ga dan schilderen, maar geef ook streetdancecursussen en zanglessen bijvoorbeeld uitgevoerd door Trias of de Funky Music School. Als je die jongeren maar in huis krijgt. Denk ook aan een samenwerking met een vrije academie of bijvoorbeeld Dans aan de Vliet.

Tosti-tje en een glaasje drinken
Horeca zou een must moeten zijn in de bieb. En dan niet een saaie koffiemachine, maar een leuk barretje waar je ook een lekker drankje kunt doen als je uit school komt. Een colaatje of sapje of een biertje voor de volwassenen. Een tosti of een goed broodje voor een kleine prijs trekt ook voorbijgangers aan die even binnenkomen. Vervolgens kunnen ze geprikkeld worden om ook een boek mee te nemen. Vooral schoolgaande jongeren die niet veel geld te besteden hebben stimuleer je op deze manier mogelijk om naar deze veilige plek te komen. Je stimuleert daarmee dus jongeren om naar de bieb te gaan.

25% van de jongeren loopt risico op laaggeletterdheid
Jongeren zitten tegenwoordig vastgegroeid aan hun telefoon. Hier zijn ze letterlijk 24 uur per dag mee bezig. Alles is digitaal en gebeurt op die telefoon. Er wordt dus veel minder gelezen in boekjes. Het is daarom belangrijk dat in dit ‘nieuwe normaal’ geïnvesteerd wordt en dat jongeren spelenderwijs naar de bibliotheek getrokken worden. Dit is niet alleen goed voor de bieb, maar ook goed voor de ontwikkeling van de jongeren. Recente cijfers laten namelijk zien dat in de regio Haaglanden 25% van de jongeren tussen de 18 en 27 jaar een grote kans lopen op laaggeletterheid en hier nu of op latere leeftijd last van kunnen krijgen. Hier ligt een mooie uitdaging voor de bibliotheek van de toekomst.

Kinderen en ouders naar binnen trekken
Denk ook aan een plek waar kinderen kunnen spelen bij de kinderboeken. Of een plek waar kinderen even kunnen spelen als ouders een boek willen uitzoeken. Dat maakt het voor kleinere kinderen ook leuk om naar de bieb te gaan. Hiermee wordt het ze met de paplepel ingegoten en stimuleren we ze om te lezen. Hiermee werk je pro-actief mee aan de ontwikkeling van de taalvaardigheid en dus ook het bestrijden van laaggeletterdheid. Het is in dit geval dus van groot belang dat de bibliotheek actief naar de jongeren toe gaan. Want ouders die laaggeletterd zijn komen niet in de bibliotheek. De kinderen komen er dan ook niet mee in aanraking.

Wie moet de drempel overstappen?
Mensen bereik je met een bibliotheek in 2021 niet door de deur open te doen en te wachten tot iemand de drempel over stapt. Het maakt ook niet uit waar dat gebouw staat in Leidschendam-Voorburg. Het gaat er om waar en met welke emotie je de mensen bereikt. De kans is dus zeer aanwezig dat de conclusie gaat zijn dat de bieb zelf over de drempel moet stappen om naar de mensen toe te gaan. Stap uit de comfortzone en ga jongeren in hun eigen vertrouwde omgeving opzoeken. Je kan ze natuurlijk ook altijd een Snap sturen. Dan heb je binnen no-time hun aandacht! 🙂